به گزارش شهرآرانیوز، همزمان با فصل پاییز و سرد شدن هوا و همچنین بازگشایی مدارس، ابتلا به بیماریهای تنفسی از جمله سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونا در بین افراد جامعه افزایش پیدا کرده است، کنترل و پیشگیری از شیوع این بیماریها نیازمند رعایت جدی اصول و پروتکلهای بهداشتی است.
در فصل پاییز و با توجه به تغییر شرایط جوی و سرد شدن هوا، کاهش میزان تابش آفتاب و افزایش زمان حضور افراد در محیطهای بسته که زمینهساز رشد و انتقال ویروسها است، شاهد افزایش موارد ابتلا به بیماریهای عفونی و ویروسی بویژه در میان کودکان و نوجوانان هستیم.
تحقیقات نشان میدهد که فصل پاییز به دلیل تغییرات ناگهانی دما و افزایش استرسهای فصلی، بر سیستم ایمنی بدن تأثیرگذار است و این مسئله باعث میشود که ویروسها راحتتر به بدن کودکان حمله کنند.
مدارس و محیطهای آموزشی به دلیل تراکم جمعیتی بالا و تماس نزدیک دانشآموزان، مکانهای پرخطری برای انتقال ویروسها هستند و با توجه به اینکه کودکان اغلب کمتر به پروتکلهای بهداشتی پایبند هستند، ریسک انتقال ویروسها افزایش مییابد.
عدم وجود تهویه هوای مناسب و کافی در برخی مدارس و مهدکودکها، منجر به تجمع ویروسها و افزایش شیوع آنها به ویژه در کودکان که گروههای آسیبپذیر در برابر بیماریهای ویروسی هستند، میشود.
پیشگیری کلید کنترل و شیوع بیماریها است و پیشگیری از ابتلا به بیماریهای ویروسی نیازمند اقداماتی چندجانبه است که واکسیناسیون یکی از موثرترین روشهای آن است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بیشتر موارد تستهای بیماران تنفسی حاد بستری و سرپایی در مراکز دیدهوری دانشگاه، در اواخر سال گذشته و ابتدای سال جاری مربوط به آنفلوانزا بود، اما از سهماهه دوم سال جاری تاکنون، غالب موارد شناساییشده مربوط به ویروس کووید ۱۹ است.
دکتر مهدی قلیان اول افزود: هم اینک حدود هفت درصد از مجموع تستهای انجامشده در بیماران حاد تنفسی بستری و سرپایی در مراکز دیدهوری دانشگاه، کووید ۱۹ مثبت است.
وی با بیان اینکه موارد ابتلا به کرونا در حد اپیدمی نیست، تاکید کرد: این وضعیت هشداری است که با توجه به شرایط فصلی، آلودگی هوا و ضعف ایمنی در گروههای آسیبپذیر همچون کودکان و سالمندان میتواند زمینهساز شیوع بیشتر بیماریهای تنفسی شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد توصیه کرد: بنابراین افراد دارای علائم بیماریهای تنفسی نظیر آبریزش بینی، عطسه، سرفه و سردرد باید حتما از ماسک استفاده کنند و نسبت به جداسازی خود از سایرین، به ویژه مادران باردار، کودکان و سالمندان اقدام کنند.
مدیر گروه مبارزه با بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی نیشابور نیز گفت: با شروع فصل سرما و فصل پاییز با ۲ رویداد شامل بازگشایی مدارس و بروز بیماریهای حاد تنفسی کشور اتفاق میافتد که این مساله میتواند برای گروه پرخطر، کودکان و حتی سالمندان بسیار خطرناک باشد و باعث ایجاد بیماریهای شدید در این گروه بشود.
ابوالفضل دلاوری با بیان این که طیف بیماریهای حاد تنفسی موارد خفیف تا موارد منجر به مرگ را در برمیگیرد، افزود: بیماریهای حاد تنفسی شامل سرماخوردگی، آنفلوآنزا، کووید ۱۹ و این قبیل بیماریها است که از طریق ریزقطرات آلوده منتقل میشود. این ریزقطرات در هوا پراکنده میشود و در صورتی که اصول بهداشتی رعایت نشود، میتواند به راحتی یک کلاس، خانواده و جامعه را مبتلا کند.
وی با بیان اینکه عامل اصلی این بیماریها، ویروسها هستند، افزود: ویروسها از دسته موجودات زندهای هستند که به راحتی گسترش پیدا میکنند و سویههای آنها عوض میشود و میتوانند شکل و شمایل بیماری را تغییر بدهند، اما ذات بیماری همانی است که از سالیان قدیم در جامعه بوده و ارتقا پیدا کرده است.
این مسوول بیان کرد: بنابراین لازم است با انجام یک سری اقدامات ساده و پیشگیرانه، سنگ بنای جامعه سالمی را برای خودمان رقم بزنیم.
مدیر گروه مبارزه با بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی نیشابور بیان کرد: خودمراقبتی از جمله اقدامات مهم و ساده پیشگیرانه است که شامل طیف گستردهای از اقداماتی همچون پوشاندن دهان و بینی در هنگام عطسه کردن و سرفه کردن، نمالیدن دستها به سر و صورت در محیط بیرون، شست و شوی صحیح دستها با آب و صابون پس از برگشت به منزل، است.
دلاوری افزود: تغذیه مناسب، استراحت کافی، مصرف مایعات فراوان از دیگر اقدامات پیشگیرانه خود مراقبتی است که میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت و انسان را در برابر بیماری مقاومتر کند و همچنین روند بهبود بیماران تنفسی را سرعت ببخشد.
وی ادامه داد: استفاده از ماسک در مکانهای شلوغ از دیگر اقدامات خود مراقبتی در مقابله با بیماریهای حاد تنفسی است که دارای مزایایی همچون قطع چرخه انتقال بیماری و عدم برخورد هوای سرد با بینی و صورت فرد میشود.
مدیر گروه مبارزه با بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی نیشابور با تاکید بر رعایت فاصله اجتماعی به عنوان یکی دیگر از اقدامات مهم خود مراقبتی بیان کرد: قدرت سرایت ویروسهای بیماریهای حاد تنفسی از یک فرد آلوده به فرد دیگری در فاصله کمتر از ۲ متر بسیار زیاد است که اگر این فاصله رعایت شود، قدرت سرایت بیماری هم به شدت کاهش پیدا میکند.
دلاوری گفت: همچنین تاکید میشود گروههای پرخطر شامل کودکان زیر پنج سال، مادران باردار، افراد بالای ۶۵ سال و بیماران مبتلا به بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا دریافتکنندگان داروهای سرکوب ایمنی، از حضور در تجمعات و فضاهای بسته بدون تهویه مناسب خودداری کنند.
وی اظهار کرد: در صورت ضرورت خروج از منزل نیز، رعایت اصول بهداشتی از جمله استفاده از ماسک، شستوشوی مرتب دستها و کاهش زمان حضور در محیطهای شلوغ ضروری است.
مدیر گروه مبارزه با بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی نیشابور عنوان کرد: در بیماری آنفلوآنزا که تب ناگهانی، سر درد، درد عضلانی و سرفه خشک از جمله علائم این بیماری است، استراحت کافی، استفاده از ماسک و رعایت نکات خودمراقبتی در هنگام سرفه و عطسه و نیز رعایت فاصله اجتماعی بسیار توصیه میشود.
دلاوری با بیان این که از دیگر اقدامات مقابله با آنفلوآنزا، واکسیناسیون است، افزود: واکسیناسیون آنفلوآنزا به صورت سالی یک بار به خصوص در گروههای پر خطر همچون سالمندان، افراد دارای بیماریهای خاص، مادران باردار، کودکان بالای ۶ ماه، گروههای پرخطر همچون کودکانی که به بیماریهای تنفسی مزمن، آلرژی تنفسی و آسم، بیماریهای زمینهای قلبی و ریوی مبتلا هستند یا داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی مصرف میکنند، توصیه میشود.
وی ادامه داد: توصیه ما این است که هرکس که توانایی و تمکن مالی خرید واکسن آنفلوآنزا را دارد، این واکسیناسیون را بگیرد، چرا که سبب ارتقای ایمنی بدن فرد در برابر این بیماری و نیز کاهش ابتلا به بیماری در سطح جامعه میشود و اگر ابتلایی نیز صورت بگیرد در حد خفیف باقی میماند و علام شدید در فرد بروز نمیکند.
به گفته وی، طبق سالیان گذشته توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یک سری واکسنهای آنفلوآنزا در سطح معاونتهای بهداشت دانشگاههای علوم پزشکی برای گروههای خاص و طبق پروتکلهای خاص ابلاغی توزیع میشود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: هم اینک واکسن آنفلوانزا در داروخانهها و بخش خصوصی در مناطق زیر پوشش این دانشگاه موجود است و واکسن گروههای اولویتدار نیز از هفته دوم مهرماه از طریق مراکز بهداشت در سطح کشور توزیع خواهد شد.
دکتر مهدی قلیان اول افزود: واکسیناسیون آنفلوانزا برای عموم مردم ضروری نیست و اولویت دریافت این واکسن شامل گروههایی همچون کارکنان حوزه بهداشت و درمان، بیماران مبتلا به ایدز و اچ. آی. وی، افراد دچار ضعف سیستم ایمنی، جانبازان مستقر در مراکز نگهداری و ساکنان مراکز نگهداری سالمندان و زنان باردار است.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: واکسن آنفلوانزای فصلی با هدف ایمنسازی و پیشگیری از بروز و گسترش بیماری آنفلوانزا، به ویژه در فصلهای پاییز و زمستان، در داروخانههای سطح شهر موجود شده است.
دکتر علی روحبخش افزود: تمامی واکسنهای آنفلوانزا با قیمت مصوب ۹ میلیون و ۱۷۰ هزار ریال در داروخانهها عرضه میشود و عموم مردم میتوانند برای تزریق آن به مراکز مجاز مراجعه کنند.
وی در خصوص گروههای هدف تزریق واکسن آنفلوانزا بیان کرد: این واکسن برای کودکان بالای ۶ ماه، با تجویز پزشک متخصص اطفال و پیش از شروع فصل شیوع آنفلوانزا (حداقل یک و نیم ماه قبل)، قابل تزریق است.
به گفته وی، برای بزرگسالانی که دچار بیماریهای خاص مرتبط با نقص سیستم ایمنی ماننداماس، اختلال خود ایمنی و سندرم گیلن باره (نوعی اختلال نادر که در آن سیستم ایمنی به بخش اعصاب بدن حمله میکند) نیستند، میتوانند سالی یک دز واکسن آنفلوانزا دریافت کنند.
این مسوول بیان کرد: سالمندانی که دچار عفونت فعال یا ضعف جدی سیستم ایمنی نیستند نیز میتوانند با تجویز پزشک از واکسن آنفلوانزا بهرهمند شوند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی نیشابور در خصوص علایم شایع بیماریهای تنفسی گفت: برخی علائم اولیه برای بیماریهای تنفسی عبارتند از تب، لرز، سردرد، بدن درد و علائم تنفسی مثل سرفه، آبریزش بینی، احتقان و گرفتگی بینی است که این علائم در نوزادان و شیرخواران غیر اختصاصیتر مانند بیقراری، ناله، شیر نخوردن و تنفس غیر عادی مشاهده میشود.
دکتر غزاله دوستپرست افزود: چنانچه فرزند شما علائم اولیه را در حد تب خفیف، سرفه جزئی یا آبریزش بینی دارد، با اقدامات حمایتی، کنترل و درمان میشود، اما در صورت تشدید علائم از جمله تنفس غیرعادی، تنفس تند، سرفههایی که مانع خواب یا تغذیه شود، بی اشتهایی شدید و تبهای غیر قابل کنترل، حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
وی تاکیدکرد: پرهیز از مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها که میتواند به شدت باعث افزایش مقاومت میکروبی و عدم پاسخدهی به درمان شود، مورد تاکید است.
این پزشک متخصص کودکان و نوزادان افزود: در سنین بالاتر، چنانچه کودک شما شکایتی از گلودرد، تبهای شدید، بیقراری، سرفه، تنفس غیرعادی، آبریزش بینی و یا احساس ضعف و بدن درد دارد، میتوان به عفونتهای تنفسی پیشرو شک کرد، هر چند عفونتی مثل آنفلوآنزا یا کووید ۱۹ در کودکان بزرگتر میتواند به شکل علائم گوارشی مانند اسهال و استفراغ نمود پیدا کند.
دکتر دوستپرست ادامه داد: نخستین گام در راستای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای تنفسی از جمله آنفلوانزا انجام واکسیناسیون است. آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی مسری است که میتواند همه رده های سنی را گرفتار کند و احتمال ابتلا در کودکان، شیرخواران، افراد دارای بیماری زمینهای، سالمندان و مادران باردار بیشتر است.
به گفته وی، بهترین اقدام برای پیشگیری از ابتلا به ویروس آنفلوانزا، تزریق واکسن است که خوشبختانه در داروخانههای سطح شهرستان نیشابور در دسترس مراجعان است.
وی بیان کرد: بنا به سن فرزندان اقدامات موثر دیگری میتوان انجام داد. در شیرخواران و نوزادان که معمولا خودشان امکان تماس با فرد مبتلا یا فضای آلوده را ندارند، میتوان از اقدامات پیشگیرانه بهره بگیریم، مثلا اجازه ندهید دیگران آنها را ببوسند یا در آغوش بگیرند و از حضور در محل های تجمع عمومی مخصوصا جایی که حتی یک فرد مبتلا حضور دارد، خودداری کنید.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی نیشابور گفت: در رده سنی کودک یا نوجوان آموزش پیشگیرانه مانند عدم در آغوش کشیدن و روبوسی با همسالان، پوشاندن صورت به هنگام عطسه و سرفه، استفاده از ماسک بهداشتی پوشاننده صورت و شستشوی صحیح دستها نیز ضرورت دارد.
دوستپرست افزود: اقدامات حمایتی اولیه و استفاده از تببرهای متناسب با وزن و سن کودکان و یا استفاده از مکملهایی مثل شربت زینک و اسپریهای شستشودهنده حلق و دهان و در کنار آن استفاده از رژیم غذایی سرشار از پروتئین، مایعات، میوهها و سبزیجات تازه میتواند در مرحله اول کمک کننده باشد.
وی تاکید کرد: اقدامات پیشگیرانه دیگری مانند نوشیدن فراوان مایعات، رعایت رژیم غذایی سالم حاوی میوه، سبزیجات و پروتئین بسیار موثر است.
مدیر طب ایرانی و مکمل معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز با اشاره به ویژگیهای مزاجی فصل پاییز، بر ضرورت توجه به تغذیه و سبک زندگی متناسب با این فصل تاکید کرد و گفت: بر اساس منابع طب سنتی، مزاج فصل پاییز سرد و خشک است.
دکتر محمدرضا مهری با تاکید بر اهمیت مصرف غذاهای با طبع گرم در فصل پاییز، افزود: مصرف گوشت بره و مرغ، شیرینیهای طبیعی مانند حلوا و خوراکیهای تهیهشده از شکر و مغزها، در این فصل برای حفظ سلامتی موثر است.
وی همچنین بر مصرف میوههای با طبیعت گرم همچون به، سیب، گلابی، انار شیرین، انگور شیرین، انجیر، مویز، هویج و زردک توصیه کرد و ادامه داد: کاهش مصرف مواد غذایی با طبع خشک نظیر بادمجان، عدس، غذاهای سرخکردنی، انواع برنج و گوشت گاو و فرآوردههای آن، برای پیشگیری از بروز بیماریها در پاییز ضروری است.
به گفته وی، خودداری از نوشیدن آب سرد، اجتناب از خوابیدن در مکانهای سرد و پرهیز از تنشهای روحی و غمانگیز از دیگر تدابیری است که در فصل پاییز به حفظ سلامت کمک میکند.
منبع: ایرنا